Owady pożyteczne – jak przywabić je do swojego ogrodu?
“Gdybyśmy w ogrodzie ekologicznym poświęcili więcej uwagi przywabianiu i ochronie owadów pożytecznych, na pewno rzadziej lub wcale nie musielibyśmy walczyć ze szkodnikami”.Zbigniew Przybylak
CO TO WŁAŚCIWIE SĄ OWADY POŻYTECZNE?
Owady zapylające
✓ pszczoły samotnice (murarki ogrodowe)
Zapylają rośliny łąkowe, ozdobne i uprawne, w tym drzewa i krzewy owocowe. Zakładają gniazda w suchych i pustych łodygach roślin, np. trzciny, pasternaku, serdecznika, rdeście, szczawiu, słomy oraz w pniach, szczelinach domów, dziurawych belkach. Gniazda wypełnione są gliną i piaskiem, zlepionym śliną owadów. W środku larwy rozwijają się i przepoczwarzają w kokonach oraz zimują. Pszczoły interesują się roślinami o zabarwieniu niebieskim oraz o nieintensywnym zapachu. Przywabią je: astry, bodziszki, dzwonki, facelia, gęsiówka, kocimiętka, koniczyny, konwalia, lawenda, lwia paszcza, nagietek, nasturcja, macierzanki, melisa, ogórecznik, pszonak, tymianek, róża (szczególnie pomarszczona), smagliczka, słonecznik, wawrzynek, wiciokrzew, wrzosy, wrzośce, żywokost oraz rośliny bobowate.
✓ trzmiele
Można je zwabić do ogrodu uprawiając, m.in. szałwię, chabry, malwy, melisę, naparstnicę, niecierpki, pierwiosnki, miodunki, goryczki. Gnieżdżą się w ziemi, w starych norach gryzoni, obrzeżach pól, miedzach, działkach, pomiędzy kamieniami i w starych drzewach.
![]() |
źródło: Czasopismo Gardeners’ World – edycja polska, marzec – kwiecień 2017, s.14. |
Zwabiają je kwiaty w kolorze żółtym i purpurowym, ale nie przepadają za białymi. Powinny kwitnąć od wiosny do jesieni, by zachować ciągłość pożywienia. Najchętniej obsiadają kwiaty w kształcie małych kielichów. Motyle składają jaja na niektórych roślinach, więc warto poznać upodobania gąsienic każdego z gatunków występujących w ogrodach:
rusałka ceik – agrest, chmiel, leszczyna. pokrzywa, porzeczka, wiąz, wierzba
rusałka pawik – pokrzywa, dziki chmiel
rusałka pokrzywnik – pokrzywa
rusałka osetnik – łopian, osty, pokrzywa
rusałka żałobnik – brzoza, osika, wierzba, wiąz
strzępotek ruczajnik – trawy
![]() |
źródło: Czasopismo Gardeners’ World – edycja polska, marzec – kwiecień 2015, s. 11. |
Owady drapieżne
![]() |
źródło: Czasopismo Gardeners’ World – edycja polska, lipiec – sierpień 2015, s. 19. |
✓ błonkówki (np. owadziarka, kruszynek) – zjadają jaja szkodniki, np. bielinków, rolnic; zwabić je można sadząc rośliny z baldachami, zioła dające nektar i wierzbę, pozostawić dziki obszar
✓ bzygi i ich larwy – zjadają mszyce; zwabić je można uprawą aksamitek, nasturcji, maków i kwiatów z baldachami oraz bioróżnorodnością w ogrodzie
✓ chrząszcze drapieżne biegaczowate – zjadają nicienie, jaja owadów glebowych, larwy, rolnice, mrówki i ślimaki; zwabić je można ściółkowaniem zielonymi resztkami roślinnymi, głębokimi zagonami oraz stworzeniem dzikiego miejsca
✓ pluskwiaki – zjadają przędziorki, jaja owocówek i innych motyli, larwy mszyc
![]() |
źródło: Czasopismo Gardeners’ World – edycja polska, maj – czerwiec 2015, s. 15. |
✓ skorki (szczypawice, szczypawki) – zjadają mszyce, drobne owady i ich jaja; można je zwabić doniczkami glinianymi wypełnionymi słomą, mchem i liśćmi
JAK PRZYWABIĆ OWADY POŻYTECZNE DO OGRODU?
Oprócz zrezygnowania z agrochemii można zrobić dużo więcej, by przywabić owady pożyteczne do ogrodu. Poniżej spisałam kilka rzeczy, które warto wdrożyć.
✓ Nie sprzątaj dokładnie przed zimą
✓ Nie usuwaj wszystkich chwastów i roślin dziko rosnących
✓ Zainwestuj w dawne odmiany
✓ Pozostaw bioróżnorodny trawnik
✓ Nie wypalaj
✓ Dokarmiaj
✓ Sadź rośliny przywabiające owady
aksamitki – bzygi
arcydzięgiel – owady bzygowate, pszczołowate i motyle
astrowate – są ostatnim pożywieniem przed jesienią
budleja Dawida i inne – motyle
cebula siedmiolatka – pozostawione do zakwitnięcia kwiatostany zwabiają trzmiele i motyle
dziewanna – trzmiele, pszczoły
dziurawiec pospolity – zapylacze
facelia – owady pszczołowate
fenkuł – gdy kwitnie przyciąga zapylacze
gryka – owady pszczołowate, korzystnie wysiewać ją w sadach
jeżówka purpurowa – motyle, głównie rusałkę pawik
kocimiętka – owady pszczołowate
koniczyna – trzmiele
koper – podczas kwitnienia przyciąga zapylacze
krwawnik pospolity – zwabia bzygowate
kwiaty cebulowe – są pierwszym wiosennym pokarmem dla owadów
lawenda – motyle i owady zapylające, głównie trzmiele
marchew – w drugim roku kwitnąca marchew przyciągnie owady i motyle
melisa – owady pszczołowate i motyle
oregano – owady bzygowate i motyle
parzydło leśne -owady, głównie bzygowate
pasternak – na przezimowanej roślinie kwitnące baldachy zwabią owady i motyle
pokrzywa – zwabia motyle
powój trójbarwny – owady pożyteczne
rudbekia – motyle, głównie rusałkę pawik
rumianek – korzystny dla bylin, ale też przyciąga owady
sadziec purpurowy – zwabia motyle
seler – w drugim roku na kwitnących baldachach żywią się owady pożyteczne i motyle
serdecznik – gdy kwitnie żeruje na nim dużo owadów, głownie trzmieli
tytoń – ćmy, a lepie liście przyciągają niektóre szkodniki
✓ Instaluj budki dla owadów
Można wykonać je własnoręcznie, bądź zakupić gotowe. Najważniejsze, by miały mnóstwo otworów, najlepiej w różnych wielkościach.
czytaj więcej